Krukassen

De drijfstang zet de translerende beweging van de zuiger om in een roterende beweging. Aan de voorzijde van de krukas zit de distributie bevestigd, een krukaspoelie en in veel gevallen een trillingsdemper. Aan de achterzijde van de krukas zitten vliegwiel en koppeling bevestigd om de krachten door te kunnen geven aan de versnellingsbak.

De krukas is een nauwkeurig ontworpen onderdeel wat heel kritisch komt qua pasvorm en balans. Wanneer de pasvorm of balans in de krukas niet juist is heeft dit grote schade tot gevolg gezien de grote rotatiesnelheden die de krukas bereikt in de verbrandingsmotor. De krukas draait in glijlagers om met een zo laag mogelijke weerstand te kunnen roteren. Hierbij is het van belang dat de radiale speling, de speling tussen de krukas en de hoofdlagers, optimaal is. Bij een te kleine speling kan er geen oliefilm ontstaan tussen de krukas en de glijlagers met extra slijtage/hitte in de lagers tot gevolg. Bij een te grote speling wordt er te weinig oliedruk opgebouwd en vindt er tevens overmatige slijtage plaats, vaak gaat dit ook nog gepaard met bijgeluiden in het motorblok, voornamelijk met warme motor (dunne olie).

Wilmink Engine Parts heeft de juiste krukas, drijfstang of toebehoren voor uw voertuig. Daarnaast vindt u bij ons ook zaken als een koppelingsset, vliegwiel en koppelomvormer in geval van een automatische transmissie. Bij vragen of advies staan onze productspecialisten uiteraard voor u klaar.

Balansas
De balansas wordt toegepast om verbrandingsmotoren (nagenoeg) trillingsvrij te laten draaien. Een klein cilinderaantal zoals bijvoorbeeld een 3 of 4 cilinder heeft van nature relatief veel trillingen ten opzichte van bijvoorbeeld een 6 of 8 cilinder. Dit komt omdat elke arbeidsslag een relatief grote interval heeft ten opzichte van een motor met een groter cilinderaantal. Om deze trillingen tegen te gaan worden balansassen toegepast door fabrikanten. De balansas wordt door de distributie aangedreven en dient daardoor ook altijd ‘op tijd’ te staan wanneer er aan de distributie wordt gewerkt.

Drukgroep
De drukgroep klemt de koppelingsplaat op het vliegwiel zodat er een mechanische verbinding kan ontstaan tussen motor en versnellingsbak. Middels het koppelingspedaal wordt de drukgroep bediend zodat er koppeling of ontkoppeling kan plaatsvinden op het gewenste moment tussen motor en versnellingsbak. Een defecte drukgroep is te herkennen aan gebroken drukvingers of diafragmaveren. De drukgroep dient dan in zijn geheel te worden vervangen, reparatie van losse delen/veren is niet mogelijk. Wanneer de drukgroep vervangen wordt is het raadzaam het druklager en de koppelingsplaat teven mee te vervangen. Dit omdat er veel arbeid gepaard gaat met deze ingreep en de relatief geringe kosten van de koppelingsplaat en druklager meevallen op de totale ingreep.

Druklager
Het druklager zit aan de binnenkant van de versnellingsbak gemonteerd en schuift op de prise-as om de koppeling te bedienen. Middels een ‘vork’ kan het druklager druk uitvoeren op de diafragmaveren van de drukgroep en zodoende de koppeling bedienen. Een defect druklager is vaak te herkennen aan een bijgeluid bij het ontkoppelen. Dit komt omdat het druklager dan wordt belast en dan meer geluid maakt als deze versleten is. Tevens kan het druklager inslijten op de geleidebus waardoor het bedienen van het koppelingspedaal zwaarder gaat dan normaal.

Koppelingsplaat
De koppeling zorgt voor de verbinding tussen motor en versnellingsbak wat er uiteindelijk voor zorgt dat de krachten naar de wielen gaan. De koppelingsplaat is veelal gemaakt van organisch frictiemateriaal om op een soepele en comfortabele manier aan te grijpen, wat wenselijk is voor auto’s op straat. In race toepassingen wordt ook gebruik gemaakt van onder andere kevlar en carbon frictiemateriaal aangezien deze meer te verduren krijgen dan bij normale auto’s.

Enkele symptomen van een versleten koppeling zijn een slippende koppeling, hierbij gaan de toeren van de motor omhoog zonder dat de auto evenredig versnelt. Een hoog aangrijpende koppeling of een zwaar aangrijpende koppeling zijn tevens symptomen van een versleten koppeling. In sommige gevallen kan ook de versnellingsbak moeizaam gaan schakelen. Doorgaans gaat de koppeling, mits goed mee omgegaan, zo’n 150.000 - 200.000km mee.

Bij het vervangen van de koppelingsplaat wordt tevens geadviseerd de drukgroep en druklager mee te vervangen aangezien deze veelal tegelijkertijd versleten zijn. Wanneer er een nieuwe koppelingsplaat wordt gemonteerd op een oude drukgroep kan het zijn dat de koppelingsplaat slipt omdat de drukgroep te weinig klemkracht heeft in verband met ouderdom.

Koppelingsset
Hier vindt u de complete koppelingsset voor uw auto. De koppelingsset bestaat veelal uit de volgende onderdelen: koppelingsplaat, drukgroep, (hydraulisch) druklager. Sommige koppelingssets zijn daarnaast nog uitgebreid met een (dubbel massa)vliegwiel, nieuwe vliegwielbouten en een toplager. Indien u losse onderdelen wenst te bestellen ten behoeve van de koppeling vindt u dit in de overige categorieën. Uiteraard staan onze productspecialisten voor u klaar om u te adviseren.

Koppelomvormer
De koppelomvormer wordt gebruikt in een automatische transmissie en zorgt voor de overdracht van het vermogen van de motor naar de versnellingsbak. De koppelomvormer bestaat uit een pompwiel, stator en een turbinewiel. In de koppelomvormer bevindt zich olie welke wordt gebruikt voor de overdracht van de kracht. Wanneer het pompwiel door de motor op toeren wordt gebracht wordt de olie naar buiten geslingerd tegen de schoepen waarna het turbinewiel (en daarmee de versnellingsbak) wordt aangedreven. Hierdoor vindt er dus, in tegenstelling tot een handgeschakelde versnellingsbak, geen mechanische koppeling plaats en is er altijd een afwijking in het toerental van het pompwiel en het turbinewiel. Hieruit komen ook de aandrijfverliezen van een koppelomvormer voort. Iets modernere automaatbakken hebben tevens een zogenaamde lock-up welke ervoor zorgt dat er in de hoogste versnelling wel een mechanische verbinding is en er dus minder aandrijfverliezen zijn.

Krukas
De krachten die op de zuigers worden uitgeoefend worden middels de drijfstangen overgebracht op de krukas. De krukas zet de translerende beweging van de zuiger om in een roterende beweging. Aan de voorzijde van de krukas zit de distributie bevestigd, een krukaspoelie en in veel gevallen een trillingsdemper. Aan de achterzijde van de krukas zitten vliegwiel en koppeling bevestigd om de krachten door te kunnen geven aan de versnellingsbak.

De krukas is een nauwkeurig ontworpen onderdeel wat heel kritisch komt qua pasvorm en balans. Wanneer de pasvorm of balans in de krukas niet juist is heeft dit grote schade tot gevolg gezien de grote rotatiesnelheden die de krukas bereikt in de verbrandingsmotor. De krukas draait in glijlagers om met een zo laag mogelijke weerstand te kunnen roteren. Hierbij is het van belang dat de radiale speling, de speling tussen de krukas en de hoofdlagers, optimaal is. Bij een te kleine speling kan er geen oliefilm ontstaan tussen de krukas en de glijlagers met extra slijtage/hitte in de lagers tot gevolg. Bij een te grote speling wordt er te weinig oliedruk opgebouwd en vindt er tevens overmatige slijtage plaats, vaak gaat dit ook nog gepaard met bijgeluiden in het motorblok, voornamelijk met warme motor (dunne olie).

Zorg ervoor dat u de juiste lagers kiest bij het plaatsen van een nieuwe krukas of een opnieuw geslepen krukas. De spelingen dienen altijd na gemeten te worden alvorens alles dicht te bouwen.

Vliegwiel
Het vliegwiel zit gemonteerd aan de achterkant van de krukas en zorgt ervoor dat de motor gelijkmatiger rond draait. Het vliegwiel absorbeert energie voortgekomen uit de motor en slaat deze als het ware op. Een zwaar vliegwiel is lastig op gang te krijgen maar tegelijkertijd ook weer lastiger af te remmen. De motor zal door het vliegwiel minder ‘schokken’ op het moment dat er ontbranding plaatsvindt. Aan de buitenzijde van het vliegwiel, waar een vertanding zit, zit de startmotor bevestigd om de verbrandingsmotor te kunnen starten. Verder brengt het vliegwiel via de koppeling de aandrijfkrachten over op de versnellingsbak, welke het op zijn beurt weer overbrengt naar de wielen.

Tegenwoordig wordt er veelal een dubbel massa vliegwiel gemonteerd, ook wel twee massa vliegwiel genoemd. Dit zijn in feite twee vliegwielen op elkaar met daartussen een geveerd gedeelte. De functie van het geveerde tussenliggende gedeelte is het absorberen van nog meer trillingen en bijgeluiden ten opzichte van een ‘normaal’ enkel massa vliegwiel. De platen kunnen als het ware los van elkaar een beetje draaien op het geveerde gedeelte wanneer de koppeling aangrijpt. Dit zorgt voor meer comfort in de auto en minder trillingen en abrupte krachten richting de aandrijflijn.

Een twee massa vliegwiel is onderhevig aan slijtage, in tegenstelling tot een enkel massa vliegwiel. De twee platen mogen ten opzichte van elkaar niet te veel verdraaien, dan kunnen de trillingen namelijk versterkt worden in plaats van gedempt. Welke speling nog binnen tolerantie ligt geeft de fabrikant af. Bij gedemonteerde versnellingsbak kan deze speling worden gemeten door het gedeelte waar de koppeling op aangrijpt te verdraaien.

Toplager
Het toplager zit in het vliegwiel van de motor gemonteerd. Het toplager centreert het uiteinde van de prise-as. Wanneer het toplager versleten is, kan in een vergevorderd stadium het slijpsel afkomstig van het toplager in de koppeling terecht komen. Bovendien kan een versleten toplager resulteren in schade aan de versnellingsbak.

Wanneer men het vliegwiel vervangt (en koppeling + drukgroep) is het raadzaam om altijd preventief het toplager mee te vervangen. Dit onderdeel is relatief goedkoop en makkelijk te vervangen wanneer men al met bovengenoemde werkzaamheden bezig is en voorkomt potentieel een vervelende toekomstige reparatie.

Diverse losse onderdelen:

Afsluitstop krukas
Hoofdas tandwiel
Koppelingsdelen
Krukasplug
Krukasspie
Vliegwiel reparatieset (trucks/industrie)